Sau 1 thời gian quan sát và thực tế, chưa cần nói đến nghệ thuật văn hóa phục vụ ở nước ngoài, chỉ nội 2 miền mình rút ra đúc kết như sau:
Miền Nam: Lịch sự, niềm nở và dùng nụ cười thuyết phục và "lấy" của khách hàng nhiều tiền
Miền Bắc: Cắu giận, chửi mắng, nhiếc móc để "lấy" được của khách hàng ít tiền hơn.
Phục vụ và dịch vụ đã được nâng tầm lên là 1 nghệ thuật phục vụ và chăm sóc khách hàng cả trước và sau khi bán hàng, ở VN nói chung và HN nói riêng, thường chỉ đạt điểm trung bình khi thuyết phục khách mua hàng và dịch vụ sau bán hàng là 1 con số 0 to đùng chứ chưa nói là bị đánh điểm âm. Nói cho cùng ở VN khách hàng luôn là thượng đế và người cung cấp dịch vụ là... bố thượng đế.
Thôi thì nói chuyện xa xôi. ở siêu thị của Nhật chẳng hạn. Luôn trong tư thế sẵn sàng phục vụ, dù có khách hay không có khách. Nghĩa là thẳng người, mắt nhìn thẳng. Nếu khách đến quầy thanh toán trong tình trạng phải xếp hàng, thì câu đầu tiên khi đến lượt mình là: "Xin lỗi đã để quí khách phải đợi". Thao tác nhân viên nhanh nhẹn, nhưng cẩn trọng, nâng niu hàng của mình xếp gọn gàng vào giỏ, hàng lạnh vào một chỗ, hàng cứng và hàng mềm xếp sao cho tránh bị dập nát thực phẩm. Mỗi item đưa vào máy nhân viên đọc to giá tiền để mình dễ confirm, nếu mình đã chót nhặt do nhầm giá tưởng rẻ hơn, thì OK, trả lại. Khi đón tiền trả thì bằng 2 tay, kèm theo câu: "xin nhận của quí khách abc Yên". Tiền trả lại kèm theo câu: "hoá đơn đây, và tiền thối là xyz Yên, mời quí khách check lại". Chắp hai tay trước bụng, kính cẩn cúi chào cùng lời cảm ơn với cách nói lịch sự nhất. Quay sang khách kế tiếp ... Xin lỗi vì để quí khách phải đợi ... Đấy là qui trình bất di bất dịch cho bất cứ một nhân viên thu ngân ở bất cứ siêu thị nào. Mà với ai cũng một qui trình ấy, thái độ phục vụ ấy, dù mua nhiều hay mua ít, loại đắt tiền hay loại rẻ tiền. Không bao giờ có thái độ coi thường, bình phẩm về lựa chọn của khách hàng, mặt mũi lúc nào cũng tươi như hoa, lời nói lúc nào cũng lễ độ như với cha mẹ, người bao giờ cũng ở tư thế kính cẩn, tai lắng nghe, mắt nhìn chăm chú, tay không thừa một động tác nào. Khách hỏi về hàng hoá thì chạy như vịt để tìm cho khách. Khách thắc mắc về giá thì: Xin lỗi, để chúng tôi check lại. Kết quả check đúng sai gì cũng xin lỗi rồi mới giải thích.
Hôm mua bánh ở siêu thị Thái Hà, bánh đề giá một đằng thanh toán một nẻo đắt gấp 3. thắc mắc với cô thu ngân khó chịu giải thích, giọng hơi thừa âm sắc: Vì bánh này là bánh ngoại, giá kia là giá bánh nội. Vậy thì cửa hàng phải đổi bảng giá chứ để thế thì quá bằng lừa khách à. Cô thu ngân không biết xin lỗi câu nào nghe nói vậy chạm tự ái gân cổ lên cãi, mặt mũi xưng xỉa như cái banh đa. Trời ơi, sock quá nghẹn cả lưỡi, ội trả tiền mau mau mà đi cho nhanh. Lại nói hôm đi Big C, gửi túi, lúc cần lấy thì thấy cô trông túi đang ngồi tán phét. Mình yêu cầu thì cô ấy uể oải đứng lên, tay cầm cái túi của mình lăng veo một cái ra mặt quầy, mắt không thèm liếc khách hàng một cái. Ặc ặc ... Cứ như việc chính của cô ấy là ngồi tán phét chứ không phải việc trả túi cho khách ấy, khách cứ thỉnh thoảng lại đến lấy túi, bực ghê... Hê hê...Thực ra tác phong làm việc kiểu thiên nhiên thế thì nhiều nơi như vậy, kể cả các nước văn minh khác, chứ như ở Nhật chắc cũng chỉ có một. Trong hoàn cảnh trên, người Nhật sẽ Dạ Vâng rõ to, cung cúc lấy túi trả bằng hai tay, người gập 60 độ. Động tác lời nói đều khoẻ khoắn, luôn cho người khác cảm giác cả cơ thể và tâm trí của họ đều đang dồn hết vào việc phục vụ mình. Mà không phải chỉ các ngành dịch vụ, trong tất cả các ngành nghề, người đang ở vị trí làm việc không bao giờ có tác phong uể oải, không bao giờ ngồi không thẳng lưng, đứng chùng chân, thái độ làm việc rất là nghiêm túc. Ngành dịch vụ thì không bao giờ nói nặng lời với khách, khi bị vặn lại về giá tiền, không bao giờ tỏ chút gì khó chịu, một điều dạ hai điều vâng, cúi giật đùng đùng. Trong nhà hàng, siêu thị mọi nhân viên vừa lăng xăng làm việc vừa luôn mồm gào rất tươi vui: Mời quí khách vào ...(câu này trong tiếng Nhật là lời mời khách, còn khi khách đã ở trong siêu thị thì có nghĩa là mời khách mua hàng). Ở nhà hàng thì khi khách ra về, người thanh toán kêu to: Khách về đấy. Cả lũ ở trong hét theo: Xin cảm ơn qúi khách. Hihi ... Rất ngộ.